Azjaci uważają, że picie naparu z liści i młodych pędów chińskiej herbaty poprawia witalność i przedłuża życie. Są wierni swoim poglądom od tysięcy lat. Zieloną herbatę spożywano już około 3000 r.p.n.e. Obecnie znana i stosowana jest niemalże na całym świecie. Jej specyficzny aromat i smak trudno pomylić z innymi gatunkami. Występuje w wielu odmianach i urozmaicana jest przez łączenie z różnymi dodatkami. Dlaczego warto ją pić i jakie ma właściwości?
Właściwości zielonej herbaty
Zielona herbata jest źródłem antyoksydantów. Obecne w niej flawonole – katechiny i epikatechiny zwalczają wolne rodniki, a tym samym są pomocne w zapobieganiu uszkodzeniom komórek i przeciwdziałaniu procesom starzenia się organizmu. Działanie antyoksydacyjne łączone jest z profilaktyką antynowotworowa. Katechina EGCG jako silny antyutleniacz zwiększa też termogenezę, co wpływa na szybsze spalanie tłuszczu i poprawę metabolizmu.
W liściach obecna jest kofeina i L-teanina – to związki, które mogą pomóc w poprawie funkcji mózgu – efektywniejszym uczeniu się i lepszym zapamiętywaniu. Składniki te wzmagają koncentrację, pamięć i ogólną sprawność umysłową. Wśród zalet spożywania zielonej herbaty wymienia się także mniejsze zmęczenie i odprężenie.
Kompozycja witamin m.in. witamina A, B1, B2, C oraz K, a także mikroelementy takie jak potas, fluor, żelazo, cynk oraz wapń, wpływa korzystnie na system immunologiczny, wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, co może być pomocne w zapobieganiu i zwalczaniu infekcji. Zestaw substancji może również wzmacniać naczynia krwionośne i ograniczać wchłanianie cholesterolu LDL, przez co może się przyczynić do zmniejszenia ryzyka rozwoju miażdżycy i chorób układu krążenia.
Rodzaje zielonej herbaty
Istnieje wiele odmian zielonej herbaty z Chin, jak i zielona herbata z Japonii. Różnią się, sposobem uprawy, terminem zbioru, czy formą zatrzymania oksydacji. Produkcję chińskiej zielonej herbaty rozpoczyna się od ręcznego zbioru młodych, delikatnych liści. Następnie są one pozostawione do zwiędnięcia, by utraciły wodę. Po kilku godzinach, żeby nie dopuścić do fermentacji, zostają podgrzane przez prażenie lub pieczenie – ma to na celu zatrzymanie procesu utlenienia i uzyskanie głębi smaku i aromatu. Natomiast zielona herbata z Japonii powstaje poprzez podgrzanie liści parą wodną, co dodatkowo wyzwala smak umami.
Zielona herbata oolong – czy warto ją pić?
Jedną z odmian zielonej herbaty jest oolong, która łączy w sobie cechy zarówno zielonej, jak i czarnej herbaty. Odznacza się słodkawym, kremowym, subtelnym maślanym smakiem, w którym przeplatają się trawiaste i orzechowe nuty. Połowiczny sposób oksydacji i fermentacji oraz wieloetapowy proces produkcji zapewniają jej unikatową, specyficzną kompozycję smakową i właściwości, wśród których szczególnie podkreśla się pomoc w spalaniu tłuszczu. Zawarte w niej substancje mogą przyczyniać się do zmniejszenia apetytu i regulacji poziomu cukru we krwi.
Zielona herbata – słodzić czy nie
Zielona herbata jako produkt sprzyjający witalności, nie powinna być łączona z cukrem, który jak wiadomo, nie jest polecany ze względu na swoje właściwości. Osoby, które dbają o zdrową dietę, wykluczają ten dodatek ze swojego jadłospisu. Chcąc wzbogacić smak naparu, przełamać gorzkawe nuty i nadać mu słodkości, można użyć zdrowszej alternatywy, czyli miodu. Zaleca się dodawanie pszczelej słodyczy do herbacianego trunku po przestudzeniu. Zbyt wysoka temperatura zabija bogactwo składników odżywczych. Herbata zielona z miodem może być stosowana jako napój podnoszący odporność i smaczny napar dla osób, które chcą urozmaicić herbaciane aromaty.
Zielona herbata z żurawiną i innymi dodatkami
Popularny trunek można też urozmaicać na różne sposoby, dodając np. suszone owoce. Do kupienia są gotowe mieszanki jak np. zielona herbata z żurawiną. Jagoda czerwona słynie ze swoich właściwości wspierających układ moczowy, może być też pomocna w leczeniu górnych dróg oddechowych. Innym pomysłem jest dodanie do naparu świeże mięty, która pobudza wydzielanie soków żółciowych i poprawia procesy trawienne. Ścierając imbir do napoju, uzyska się rozgrzewającą kompozycję, która nie tylko ciekawie smakuje, ale też orzeźwia. Wśród popularnych dodatków, którymi wzbogaca się smak i aromat zielonej herbaty, można również wymienić wanilię, cytrynę czy też pigwę. Ilość możliwości sprawia, że każdy może znaleźć swoją ulubioną kompozycję.
Czym jest zielona herbata – matcha?
Interesującym rodzajem zielonej herbaty jest matcha. Występuje w postaci zielonego pudru. Już wieki temu pijali ją buddyjscy mnisi jako środek wspierający jasność umysłu i pomagający znaleźć poczucie harmonii. Obecnie jej walory prozdrowotne doceniane są niemal na całym świecie. Sproszkowana zielona herbata słynie z tego, że jest silnym antyoksydantem – zachowuje walory tradycyjnego trunku, przy czym forma proszku sprawia, że więcej składników odżywczych trafia do organizmu. Matcha ma cztery razy większą ilość L-teaniny niż herbata w torebce. Co ciekawe sproszkowana zielona herbata w formie nieparzonej może być np. dodawana do koktajli.
Jak parzyć zieloną herbatę?
Nie tylko gatunek i dodatki decydują o smaku i właściwościach zielonej herbaty. Również ważny jest sposób jej parzenia. Napar należy przygotować, zalewając suche liście wodą o temperaturze 70-80 stopni Celsjusza. Na 200 ml cieczy wystarczy łyżeczka suszu. Jeśli preferowany jest mocniejszy smak, można użyć większej ilości herbaty. Po 2-3 minutach parzenia, trunek jest gotowy do picia i ma właściwości pobudzające. Chcąc otrzymać napój o działaniu uspokajającym, należy przedłużyć proces zaparzenia do 4-6 minut.
Zielona herbata – przeciwwskazania
Wiele osób zastanawia się, czy można przedawkować ten wartościowy napój i czy zielona herbata podnosi ciśnienie, a tym samym czy są jakieś przeciwwskazania do jej spożycia. Warto zachować umiar. U osób zdrowych za bezpieczne uważa się wypijanie do 3 filiżanek dziennie. Naparu nie powinno się stosować na czczo – może podrażniać żołądek.
Sięgając po zieloną herbatę, trzeba też pamiętać o dodatkowym uzupełnianiu płynów, ponieważ ma działanie odwadniające. Zawarte w herbacianym wyciągu katechiny utrudniają wchłanianie żelaza, dlatego też nie jest polecana osobom zmagającym się z niedoborami tego pierwiastka. Również nie jest wskazane spożywanie zielonej herbaty w przypadku osteoporozy – wypłukuje wapń. Zmniejsza też przyswajanie kwasu foliowego, dlatego nie powinno się jej pić w ciąży. Osłabia działanie niektórych leków na nadciśnienie – możliwość włączenia jej w dietę u osób z problemami kardiologicznymi powinna być skonsultowana z lekarzem.