---

Pyłek pszczeli właściwości. Jak stosować pyłek kwiatowy?

Pszczoły, latając z kwiatka na kwiatek, zbierają nektar i pyłek. Dzięki temu pierwszemu powstają pyszne i aromatyczne miody, którymi ludzie zajadają się od wieków. Pyłek zaś pszczoły zbierają dla siebie, stanowi ich pożywienie, robią z niego także „zapasy” na jesień, zimę i wiosnę, czyli pierzgę pszczelą. Ale i pyłkiem z ludźmi dzielić się mogą, ku ich wielkiej ochocie – i zdrowiu.

Pyłek kwiatowy - pszczeli niezbędnik

Bez pyłku pszczoły nie mogą się rozwijać, jest on niezbędnym dla nich składnikiem pokarmowym. Znajdują w nim wszystko to, co do życia potrzebne – cukry, tłuszcze, hormony. Na każdym etapie rozwoju, od karmienia larw po przygotowania do zimowania pszczoły z pyłku korzystać muszą. Albo bezpośrednio, ale w postaci pierzgi, czyli pyłku przerobionego, sfermentowanego.

Specjalnie po to, by pyłku zbierać jak najwięcej pszczoły miodne (ale pozostałe gatunki również) wykształciły specjalne włoski na ciele. Przyjrzyjcie się pszczole z bliska – na pewno je zauważycie. Włoski są swoistymi kombajnami, do nich w czasie wizyty na kwiatach przyczepiają się mikroskopijne drobinki pyłku kwiatowego.
Następnie jest on zwilżany pszczelą śliną, formowany w malutkie kulki i umieszczany w koszyczkach, które większość gatunków pszczół ma na odnóżach. Takie kulki, fachowo zwane obnóżami, mają średnicę około dwóch – trzech milimetrów.

Pyłek składający się na obnóże w większości pochodzi z jednego gatunku roślin. Jest to związane z tak zwaną wiernością kwiatową albo gatunkową – właśnie dzięki niej zwiększa się szansa na zapylanie roślin. Przetransportowany do ula pyłek kwiatowy składany jest w komórce plastra, tam jednak nie ma już znaczenia z jakiej rośliny pochodzi. W jednej komórce mogą być więc obnóża pobrane z różnych gatunków roślin. Zanim jednak pyłek ma szansę przemienić się w pierzgę i stać pożywieniem pszczół, pojawia się pszczelarz. Stawia im na drodze akcesorium zwane poławiaczem pyłku. Dzięki niemu my, ludzie, możemy cieszyć się dobroczynnymi skutkami jego przyjmowania.

Pozyskiwanie pyłku pszczelego

Mimo, że jest to produkt tylko częściowo przetworzony, w przeciwieństwie do miodu czy pierzgi, to jego pozyskanie uznawane jest przez pszczelarzy za trudne. Już samo „przygotowanie” obnóża przez pszczołę wymaga odwiedzenia od kilkuset do nawet ponad tysiąca kwiatów. W jednym obnóżu znaleźć można nawet kilka milionów ziarenek pyłku.

Aby go pozyskać, konieczna jest znajomość znaczenia pyłku kwiatowego dla rodziny pszczelej i rozsądek oraz umiar. Nie można przesadzić z ilością „odebranego” pyłku, bo inaczej pszczoły zostaną po prostu pozbawione pożywienia.
Tak więc pyłek kwiatowy pobiera się od pszczół zazwyczaj w okresie letnim, od maja do lipca. Zwracać przy tym należy uwagę również na warunki pogodowe – np. jeśli zbliżają się dłuższe opady i pszczoły nie będą mogły wylecieć z ula, to pozyskanie pyłku obije się na kondycji całej rodziny. Opadające z sił pszczoły mogą np. zjadać larwy, hamując rozwój ula.

Przelatujące przez poławiacz pyłku pszczoły zrzucają jego część do specjalnych szuflad, skąd następnie odbiera je pszczelarz. I nie jest to bynajmniej koniec obróbki. Następnie należy pyłek wysuszyć z użyciem promienników podczerwieni, bez udziału światła słonecznego, które prowadzi do spadku wartości odżywczych pyłku. Potem przychodzi czas na oczyszczenie z użyciem wentylatora lub wialni. Ostatnim etapem jest mrożenie przez kilka dni.

Chociaż więc laikowi wydaje się, że prosto jest uzyskać pyłek pszczeli, cena jego jest adekwatna do włożonej pracy i czasu. Jak rozpoznać prawdziwy pyłek pszczeli? Zwracać uwagę na zapach – podobny do kwiatów, miodu, zależny głównie od tego, z jakich roślin był pozyskany. Kształt powinien przypominać duże ziarna piasku lub żwiru, raczej zaokrąglone. Po kolorze raczej nie sposób tego stwierdzić – może on być zarówno biały, jak i czarny, choć przeważają barwy żółte i brązowe.

Skład pyłku kwiatowego

Pyłek pszczeli jest bardzo zróżnicowanym produktem, w składzie którego identyfikuje się 200-250 substancji.
Węglowodany stanowią około 20% jego składu (*), cukry (głównie glukoza i fruktoza) około 25%.

Około 20% to białka, z czego ok. 10% oto tak zwane aminokwasy egzogenne. Należą do nich metionina, lizyna, treonina, histydyna, leucyna, izoleucyna, walina, fenyloalanina i tryptofan. Biorą one udział w budowie nowych białek, stymulują wytwarzanie przeciwciał, hormonów, enzymów. Są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a jednocześnie nie jest on w stanie wytworzyć ich samodzielnie. W pyłku znajduje się także kwas rybonukleinowy, czyli RNA.

W pyłku kwiatowym około 5% stanowią lipidy, głównie niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, jak linolowy, g-linolenowy i arachidowy. Stąd też może brać się przekonanie, że pyłek pszczeli odchudzanie może uczynić bardziej skutecznym i sprawnym. Kwas linolowy, należący do grupy Omega-6, stosowany jest właśnie w suplementach wspomagających zrzucenie wagi.

Związki fenolowe stanowią około 1,6% składu pyłku kwiatowego. Mają one wiele prozdrowotnych właściwości. Flawonoidy wspomagają one funkcje układu immunologicznego mają działanie antyoksydacyjne, obniżają cholesterol, redukują ryzyko miażdżycy. Katechiny mają działanie antybakteryjne, antywirusowe i przeciwgrzybiczne a także zapobiegają nowotworom. Głównie jednak są kojarzone chyba z działaniem antyoksydacyjnym – są przeciwutleniaczami redukującymi wpływ wolnych rodników na organizm, co skutkuje min. wyhamowaniem procesu starzenia.

Pyłek kwiatowy jest także źródłem witamin – znajdziemy tu je w pełnej palecie: A, B1, B2, B3, E, C, B6, PP, P, D, H, B12. Stanowią blisko 1% jego składu.

To także minerały: fosfor, potas, wapń, magnez, sód, żelazo, mangan, cynk, a także rzadsze pierwiastki jak krzem, siarka, miedź, srebro, chrom, molibden, kobalt.

Zawartość prozdrowotnych składników, soli mineralnych, aminokwasów w pyłku pszczelim sprawia, że jest on zaliczany do tzw. superfood.

Pyłek pszczeli - właściwości

Przyjmowanie pyłku jest wyjątkowo dobroczynne dla zdrowia.
Reguluje przemianę materii, pobudza apetyt, stosowany jest jako wspomaganie odchudzania.

Zlecany jest przy anemii, zwiększa poziom żelaza we krwi i stymuluje przyrost czerwonych krwinek. Zawiera zresztą podobną ilość żelaza co wątróbka, jest więc doskonałą alternatywą dla wegetarian. Ogólnie zresztą jest polecany właśnie w diecie wegetariańskiej, która bywa zbyt uboga w niektóre składniki, prostsze do pozyskania w diecie „mięsnej”.

Pyłek kwiatowy opinie bardzo dobre zbiera również jako środek wspomagający rekonwalescencję, regenerację, dochodzenia do zdrowia po zabiegach, chorobach. Ma także działanie ochronne i wspierające wątrobę, w tym regenerujące. Sprawdza się więc przy obciążających ją terapiach lekowych, ale także w przypadku osób nadużywających alkoholu.

Działanie detoksykacyjne wspomaga usuwanie z organizmu niepożądanych czynników, ma też działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne.

Stosowany jest przy problemach trawiennych różnego rodzaju. Przy braku apetytu, zaparciach, odbudowie flory bakteryjnej (zniszczonej np. przez antybiotyki), chorobie wrzodowej.

Ma pozytywne działanie na układ krążenia – nadciśnienie, stany pozawałowe, miażdżyca.

Obserwuje się także pozytywny wpływ przyjmowania pyłku na układ nerwowy. Stosowany jest przy nerwicach i depresjach, wzmacnia koncentrację, redukuje skutki stresu.

Szalenie ważny jest także wpływ na odporność organizmu. Pyłek kwiatowy zastosowanie w profilaktyce ma nie do przecenienia, wzmacniając odporność min. na infekcje charakterystyczne dla okresu zimowo – wiosennego. Przeziębienia czy grypa nie tylko występują rzadziej, ale też mają łagodniejszy przebieg, a rekonwalescencja jest szybsza.

W odróżnieniu od większości produktów pszczelarskich, pyłek może być przyjmowany przez osoby cierpiące na cukrzycę. Stwierdzono, że obniża on poziom cukru we krwi zwiększając wydzielanie insuliny. Zanotowano także bardzo pozytywne efekty stosowania go przy chorobach prostaty.

Powyższe składnia do stwierdzenia, że pyłek pszczeli właściwości prozdrowotne ma wręcz olbrzymie, a przyjmowany może być zarówno profilaktycznie, jak i w charakterze naturalnego lekarstwa na wiele chorób i schorzeń (oczywiście przy konsultacji z lekarzem prowadzącym). W dodatku pyłek kwiatowy przeciwwskazania ma bardzo nikłe. Ograniczają się one w zasadzie do osób uczulonych na produkty pszczele, w tym miód. Również w przypadku osób uczulonych na pyłki warto najpierw wykonać próbę, przyjmując tylko niewielką dawkę i sprawdzając, czy nie wystąpiły objawy alergiczne.

Pyłek pszczeli – jak stosować?

Jest to produkt dość twardy, pokryty swoistą otoczką, skorupką. Dlatego też w czasie jedzenie może powodować problemu, „strzelać” w zębach, wymagać długiego żucia. Taka forma przyjmowania pyłku i tak nie jest zresztą zalecana.
Powinien on zostać rozdrobiony, roztarty nawet na proszek, bo w ten sposób rośnie jego przyswajalność. Drugim sposobem jest namoczenie np. w mleku czy wodzie, Przygotowując pyłek pszczeli dla dzieci można też po prostu dodać go do miodu i podawać w tej formie.

Pyłek pszczeli dawkowanie zalecane ma zależne od wieku. Jak w przypadku produktów pochodzących od pszczół raczej nie podaje się go poniżej 3 roku życia, w wieku 3-5 lat w ilości 10gramów, 6-12lat w ilości 15 gramów, zaś powyżej w ilości 20 gramów dziennie. Takie dawki rozkłada się na 2-3 razy, pamiętając o zachowaniu odstępu około godziny przed posiłkiem. Są to zalecenia profilaktyczne, w przypadku stosowana leczniczego dawka może być około 2 razy większa.

Spotkać się jednak można także ze stwierdzaniem, że już nawet jedna łyżeczka pyłku kwiatowego dzienni wystarczy, by organizm poczuł jego dobroczynne efekty.

(*) wartości procentowe na podstawie: Bogdan Kędzia, Elżbieta Hołderna-Kędzia.Właściwości biologiczne i działanie lecznicze pyłku kwiatowego zbieranego przez pszczoły. Instytut Roślin i Przetworów Zielarskich w Poznaniu.