Motyle to jedne z najpiękniejszych owadów. Te delikatne, skrzydlate stworzenia kojarzą się z ciepłymi dniami, kolorowymi ogrodami i łąkami pełnymi kwiatów. Nie tylko cieszą nasze oczy swoim atrakcyjnym wyglądem, ale również jak pszczoły i inne pożyteczne zapylacze są ważnym elementem ekosystemu. Jak możemy o nie zadbać? Jakie krzewy i inne rośliny wabiące motyle warto posadzić w swojej okolicy?
Motyle w Polsce
Na świecie żyje około 150 tysięcy gatunków łuskoskrzydłych, w Polsce jest ich ponad 3 tysiące. Większość z nich to odmiany nocne, wyróżnia się zaledwie 160 gatunków dziennych. Motyle zaraz po chrząszczach stanowią najliczniejszą grupę wśród owadów. Lista poszczególnych motylich rodzin jest długa. Można podzielić je na wiele podgrup jak np. paziowate, bielinkowate, rusałkowate, modraszkowate, powszelatkowate, czy wielenowate. Motyle nocne nazywane są ćmami, najpopularniejsze z nich to np. barczatka sosnówka, zawisak borowic i pyszałek orion.
Część gatunków, wśród których zarówno znajdują się dzienne, jak i nocne odmiany, objęta jest ochroną lub częściową ochroną prawną. Wśród nich wymienić można takie łuskoskrzydłe jak niepylak apollo, paź żeglarz, szlaczkoń szafraniec, przeplatka aurinia, czy modraszka telejusa.
Dlaczego motyle są ważne dla naszego środowiska?
Motyle należą do grupy owadów zapylających. Żywiąc się nektarem, przenoszą pyłki, przyczyniając się do rozmnażania roślin. Gatunki nocne odwiedzają w porze wieczornej i nocnej kwiaty wielu roślin, które kwitną głównie po zmierzchu. Tak jak i inne zapylacze wpływają na zachowanie bioróżnorodności w ekosystemie.
Warto wspomnieć, że motyle są też pożywieniem dla m.in. ptaków i nietoperzy. Ich rola w łańcuchu pokarmowym wpływa na strukturę i dynamikę ekosystemów, zachowanie równowagi w populacjach.
Są delikatnymi owadami, dlatego ich obecność wskazuje na stan środowiska. Monitorowanie ich populacji pomocne jest w ocenie ekosystemu. Liczebność motyli się zmniejsza przez zmiany klimatyczne, zanieczyszczenia, utratę siedlisk czy też używanie chemicznych środków ochrony roślin.
To nie tylko piękne, ale też ważne dla środowiska stworzenia. Dlatego warto wspierać ich populacje, przygotowując łąki kwietne urozmaicone w kwiaty, krzewy i inne rośliny wabiące motyle i zapewniające pożywkę i siedliska tym pożytecznym owadom.
Krzewy wabiące motyle – które rośliny przyciągają owady?
Istnieją rośliny, które są szczególnie lubiane przez łuskoskrzydłe. Najpopularniejszy krzew wabiący motyle to Budleja Dawida, która zwana jest też motylim krzewem. Ta rozłożysta roślina osiągająca nawet do 5 metrów wysokości ozdobiona jest zielonymi liśćmi i atrakcyjnymi wizualnie sporymi kwiatostanami występującymi w rozmaitych kolorach od bieli, błękitu, różu po odcienie fioletu, które wydzielają przyjemny aromat. Budleja nie jest wymagająca i trudna w pielęgnacji, kwitnie od czerwca aż do października.
Wśród innych roślin wabiących motyle można wymienić też intensywnie pachnące jaśminowce, forsycje, które swoimi żółtymi miododajnymi kwiatkami przyciągają również pszczoły, a także wiciokrzewy, lilaki, wrzośce krwiste, oraz krzewy i drzewa owocowe takie jak m.in. maliny, jeżyny, a także jabłonie, czy śliwy. Zostawiając fermentujące owoce, zamiast ich wyrzucać, zasila się źródło pożywienia dla tych małych stworzeń.
Kwiaty wabiące motyle – do ogrodu i na balkon
Pożywkę dla owadów stanowią też kwiaty, z których warto stworzyć łąkę kwietną w przydomowej przestrzeni. Nawet jeśli nie dysponuje się ogrodem, czy kawałkiem ziemi, można wykorzystać taras lub choćby parapet, by w donicach umieścić kolorowe rośliny wabiące motyle. Doskonale do tego celu nadają się m.in. popularne pelargonie, których intensywne barwy i słodki zapach przyciągają łuskoskrzydłych. Balkonowe kompozycje warto urozmaicić o surfinie i nasturcje.
Organizując przestrzeń pod łąkę kwiatową, wskazane jest, by zadbać o rośliny miododajne o różnym czasie kwitnienia. Pozwala to zapewnić pożywienie owadom przez cały sezon. Spośród rozmaitych gatunków kwiatów, szczególnie lubiane przez motyle są astry, macierzanka, lawenda, malwa, jeżówka purpurowa, goździki brodate, a także zioła – szałwia, mięta, czy kocimiętka. Można zamówić gotowe mieszanki roślinne zarówno jednoroczne, jak i wieloletnie, które będą idealnym siedliskiem dla motyli.
Jak możemy zadbać o motyle i inne owady zapylające?
Urozmaicając przestrzeń krzewami i kwiatami, zapewnia się pożywienie motylom. Jest to też sposób, by zadbać o schronienie dla nich i miejsce, w którym będą składały jaja. Trzeba pamiętać o tym, żeby zadbać o owady w każdym stadium rozwoju. Warto wiedzieć, że motyle składają jaja na określonym rodzaju roślin, które stanowią pożywienie dla larw, np. rusałka pawik wykorzystuje do tego celu pokrzywę zwyczajną.
Ważne jest by, żarłoczne gąsienice miały wydzielony odpowiedni kawałek terenu w ogrodzie, który będzie dla nich atrakcyjny i w którym będą mogły żerować, nim przejdą fazę przeobrażenia i staną się pożytecznymi motylami. Mogą siać zniszczenie, zagrażać uprawom, dlatego należy zadbać o dostęp do mniej uporządkowanej zielonej przestrzeni np. z kępą pokrzyw, chwastami, mchem i niekoszoną trawą.
Wykazując proekologiczne zachowanie i wyrażając troskę o owady, trzeba także pamiętać o tym, że te delikatne stworzenia nie lubią środków ochrony roślin. Używanie preparatów chemicznych i sztucznych nawozów na działkach i w ogrodach może wytruć motyle. Korzystniej zastąpić je nawozami organicznymi, obornikiem i kompostem. Brak różnorodności wśród roślin oraz niskie koszenie trawników również wpływa niekorzystnie na populacje tych owadów.