Wizja świata bez pszczół i innych zapylaczy jawi się katastrofalnie. Bez pożytecznych owadów natura straciłaby swój rytm, ekosystem byłby zagrożony. Na co dzień nie rozmyślamy nad tym, jak duże znaczenie ma dla nas praca tych niewielkich stworzeń, a jest ona nieoceniona. Warto pochylić się nad małymi przyjaciółmi i zastanowić, dlaczego pszczoły są ważne i w jaki sposób można im pomagać, by wspierać ich populację.
Czy świat bez owadów mógłby istnieć?
Chociaż czasem nas irytują, przeszkadzają, a ich użądlenie dla osób uczulonych może być śmiertelne, pszczoły to owady, bez których świat w obecnej formie nie mógłby istnieć. Ziemia, na której zabrakłoby pożytecznych zapylaczy, utraciłaby większość gatunków roślin, które rozwijają się dzięki temu, że są zapylane przez owady. Uboga zieleń, brak owoców i warzyw stanowiłby zagrożenie dla zwierząt, które straciłyby schronienie i pokarm. Człowiek również zostałby pozbawiony pożywienia.
Większość owoców, warzyw, orzechów i część roślin oleistych wymaga zapylania przez owady. Bez nich plony tych roślin znacznie by spadły, co mogłoby prowadzić do niedoborów żywności, jej znacznego zubożenia i drastycznego wzrostu cen.
Wpływ pszczół i pożytecznych zapylaczy na produkcje żywności
Pszczoły miodne i dzikie, a także inne zapylacze, jak motyle, trzmiele, czy muchówki, zapylają około 3/4 gatunków roślin. Pszczoła miodna odpowiada za przenoszenie pyłków, a tym samym możliwość rozwoju aż 50 gatunków roślin uprawnych, taką samą ilość warzyw, oraz ziół i roślin leczniczych, jak i 150 gatunków roślin ogrodniczych i 15 rodzajów drzew owocowych i krzewów w Polsce.
Co również interesujące, udział zapylaczy nie tylko wpływa na ilość plonów, ale także znajduje odzwierciedlenie w ich jakości. Owoce zapylane w naturalny sposób przez owady są zazwyczaj większe i smaczniejsze – mają wyższą zawartość cukrów.
Zdrowe pszczele produkty – naturalne dobro
Na pytanie o to, dlaczego pszczoły są ważne, z pewnością odpowiedzi szybko udzieliliby również wszyscy miłośnicy miodu. Ten słodki specjał nie tylko doskonale smakuje i jest lubiany przez wiele osób, ale też dzięki zawartości składników odżywczych wspiera zdrowie. Nazywany jest naturalnym antybiotykiem, ponieważ zawarte w nim związki wykazują działanie antybakteryjne, antywirusowe i przeciwzapalne. W miodzie znajdują się antyoksydanty, które wspierają walkę z wolnymi rodnikami i pomagają budować odporność.
Pszczołom miodnym zawdzięczamy również inne produkty, jak m.in. propolis, który ma silne właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, stosowany jest w medycynie naturalnej i kosmetykach. Na uwagę zasługuje również mleczko pszczele obfitujące w cenne dla zdrowia substancje, tak jak i wspierający ogólną kondycję organizmu pyłek kwiatowy. Warto wspomnieć także o wosku pszczelim, z którego wykonuje się preparaty dermatologiczne i kosmetyczne, ale też wykorzystywany jest m.in. do produkcji świec.
Co zagraża owadom zapylającym i jak możemy je wspierać?
Zarówno pszczoły miodne, dzikie, jak i inne gatunki zapylające potrzebują naszego wsparcia. Zapylacze zmniejszają swoje populacje, a winny jest temu człowiek. Owadom zagraża urbanizacja i zawłaszczanie terenów przez ludzi, a także rolnictwo, w którym przeważają wieloobszarowe monokultury i stosowane są chemiczne środki ochrony roślin. Także zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie środowiska, spadek jakości powietrza, zanieczyszczone gleby i woda, odbijają się negatywnie na tych małych stworzeniach.
Dlatego tak ważny jest zrównoważony rozwój, który integruje potrzeby człowieka z ochroną środowiska i pozwala nam chronić owady zapylające, oraz zachować ekosystemy, od których wszyscy jesteśmy zależni.
Niezwykle istotne jest wspieranie praktyk rolniczych promujących różnorodność biologiczną, takich jak rolnictwo ekologiczne czy agroleśnictwo. Potrzebne jest wprowadzenie rotacji upraw, różnych gatunków roślin i tworzenie miedz lub pasów kwietnych, a także ograniczenie użycia pestycydów.
Dużo zależy także od zakładania przestrzeni zieleni w miastach, sadzenia łąk kwietnych, tworzenia ogrodów na dachach, zielonych ścian na budynkach i siedlisk dla owadów. Można dodatkowo wspierać pszczoły, organizując im specjalne hoteliki, w których znajdą schronienie i w bezpiecznych miejscach ustawiając poidełka.
Edukacja i zaangażowanie społeczne są niezbędne, byśmy mieli pełną świadomość tego, dlaczego pszczoły są tak ważne dla naszego życia i przyszłości planety. Tylko wspólnym wysiłkiem możemy zapewnić im odpowiednie warunki do przetrwania.