Miód jest nazywany super food, jednym z najbardziej zdrowych i wartościowych pokarmów, jakie daje nam natura. To jest prawda, z którą ciężko dyskutować, bo ludzkość wie o tym od pokoleń. Jednakże, chociaż miód jako taki jest bezpieczny i wartościowy, to mogą się zdarzyć sytuacje, gdy uznamy, że miód jest szkodliwy dla zdrowia. Kiedy?
Czy miód szkodzi?
Biorąc pod uwagę całą populację powiemy, że miód nie tylko nie szkodzi, ale wręcz powinien być elementem diety (w rozsądnych ilościach), a jego działanie prozdrowotne jest nie do przecenienia. Dla części konsumentów miód nie jest zalecany albo jego spożycie nie powinno być duże.
Musimy bowiem pamiętać, że miód to przede wszystkim cukier. Nie jest to co prawda sacharoza, jak w spożywczym cukrze białym, tylko fruktoza, ale jej nadmiar również może być problemem dla organizmu. Miód może szkodzić osobom, które mają problem z zębami, a dokładniej z próchnicą. Może ona rozwijać się szybciej właśnie pod wpływem cukru zawartego w miodzie – ale też w innych słodyczach. Jeśli jest to więc próchnica zaawansowana, to produkty słodkie powinny być z zasady unikane.
Czy miód jest szkodliwy na diecie? To zależy od diety – jeśli ma na celu redukcję wagi, to bywa, że liczona jest każda kaloria. Wtedy też miód może być wyeliminowany z diety, ale nie ze względu na szkodliwość, tylko właśnie na wartość kaloryczną i dominację cukru w składzie. Z drugiej strony właśnie miód jest w takich sytuacjach często polecany przez dietetyków. Jeśli bowiem mamy ochotę na słodycze i nie możemy się jej oprzeć, to lepiej jest zjeść łyżkę miodu (około 75 kcal) niż pączka (ok. 300 kcal). Dodatkowo warto miód trzymać dłużej w ustach, by powoli się rozpuszczał, zaspakajając pragnienie cukru oraz jednocześnie uwalniając enzymy. Z udziałem miodu, cytryny i imbiru (albo innych wartościowych składników) można także sporządzać napój do picia w czasie diety, który nie tylko gasi pragnienie, ale jest też naturalnym izotonikiem.
Szkodliwość miodu dla alergików występuje, ale jest bardzo znikoma. Związana jest najczęściej z uczuleniem na pyłki, ponieważ to one są wykorzystywane do produkcji miodu przez pszczoły. Pyłki kwiatowe w miodzie mogą uczulać, jednak znowu kij ma dwa końce. Miód jest bowiem używany w czasie terapii odczulających – podawany w małych dawkach pozwala organizmowi przyzwyczaić się do pyłków, co może zlikwidować alergię. Może – nie musi. Pamiętajmy też, że miody produkowane są z różnych pożytków, więc jak najbardziej możliwa jest sytuacja, że szkodzić będzie miód wielokwiatowy, a już spadziowy czy lipowy nie wywoła reakcji alergicznej.
Jak więc widać ta szkodliwość miodu teoretycznie może wystąpić w niektórych, jednostkowych przypadkach, nie można jednak powiedzieć, że on sam szkodzi ludziom.
Czy miód jest szkodliwy dla dzieci?
W przypadku dzieci miód też jest szkodliwy tylko potencjalnie. Oznacza to, że może mieć takie działanie, jednak nie musi ono wystąpić. Chodzi o możliwą obecność w miodzie bakterii Clostridium botulinum – dotyczy to około 20-25% produkcji. Bakteria ta produkuje toksynę botulinową, inaczej zwaną jadem kiełbasianym. Dla dorosłych jest ona bezpieczna – jest wykorzystywana powszechnie w gabinetach kosmetycznych do wygładzania zmarszczek. Dzieci jednak nie mają w pełni wykształconych mechanizmów obronnych. Z tego też powodu miód szkodliwy dla małych dzieci faktycznie może być. Oficjalne wytyczne WHO zalecają, by nie podawać miodu i produktów zawierających go (nawet po obróbce termicznej) dzieciom poniżej 1 roku życia. Jednak wielu pediatrów przesuwa tę granicę do 2-3 roku życia maluszków.
Czy miód szkodzi cukrzykom?
Tu odpowiedź brzmi – to zależy. Teoretycznie miód ma wysoki indeks glikemiczny i składa się głównie z cukru. Nie powinno się go więc jeść w przypadku cukrzycy. Jednak lekarze przyznają, że całkowita eliminacja miodu z diety nie zawsze jest konieczna, szczególnie jeśli mowa o cukrzycy typu II. Zalecany jest natomiast umiar, czyli spożycie np. 1 łyżeczki miodu dziennie, jako dodatku do herbaty (powinna mieć poniżej 40 stopni w momencie dołożenia do niej miodu) czy w przypadku ciężkiej do przezwyciężenia ochoty „na słodkie”. Również miód jako dodatek do płatków, musli, jogurtu, owsianki, koktajlu czy smoothie jest jak najbardziej możliwy – również przy założeniu jego umiaru. Diabetycy zawsze jednak powinni podzielić się swoimi wątpliwościami z lekarzem prowadzącym i stosować się do jego zaleceń.